بروزرسانی: 19 آذر 1404
تغذیه بعد از عمل مری؛ بایدها و نبایدها
وقتی حرف از عمل جراحی مری می شود، شاید ذهنتان پر از سوال و نگرانی های معمول باشد؛ کلی ترس از درد، مشکلات بعد از عمل و البته مهم تر از همه، تغذیه بعد از عمل. اگر شما یا عزیزانتان این تجربه را داشته اید، حتما می دانید که رعایت نکات تغذیه ای چقدر می تواند در بهبود وضعیت سلامت و کیفیت زندگی پس از جراحی نقش کلیدی داشته باشد. حالا سوال اینجاست: چطور باید بعد از عمل مری غذا بخوریم؟ چه چیزهایی بخوریم و چه چیزهایی را کنار بگذاریم؟ همراه من باشید؛ قرار است با هم مروری کامل و بدون ترس از این ماجرا داشته باشیم.
چرا تغذیه بعد از عمل مری مهم است؟
اولین نکته ای که باید بدانید این است که بعد از عمل مری، معده و سیستم گوارشی شما حساس و آسیب پذیر است. خب، خودتان را جای مری تان بگذارید؛ تازه یک تغییر بزرگ و ناشناخته را پشت سر گذاشته! برای همین لازم است که تغذیه مناسب داشته باشید تا روند ترمیم سریع تر و راحت تر پیش برود. اگر به درستی غذا نخوریم، ممکن است عوارضی مثل درد، سوزش یا حتی ناتوانی در بلع ایجاد شود که بسیار آزاردهنده است.
مطالعات نشان می دهد که رژیم غذایی مناسب بعد از عمل مری، نه تنها به بهبود سریع تر کمک می کند، بلکه کیفیت زندگی بیمار را نیز بالا می برد (منبع: مجله Gastroenterology, 2021). حالا شاید بپرسید چه نوع تغذیه ای؟ خب، بیایید مرحله به مرحله پیش برویم.
بایدها: چه چیزهایی بعد از عمل مری بخوریم؟
اولین نکته مهم: به غذاهای نرم، روان و آسان هضم روی بیاورید. سوپ های سبزیجات، پوره سیب زمینی، ماست کم چرب و غذاهای کم ادویه گزینه های عالی برای شروع هستند. یک تجربه شخصی اینکه رژیم مایعات گرم و بعد کم کم نیمه جامد به من کمک کرد بدون درد و ناراحتی تغذیه کنم.
علاوه بر این، غذاهای پرپروتئین مانند تخم مرغ، ماهی نرم و مرغ آب پز به بهبود زخم ها و ترمیم بافت ها کمک می کنند. حتما هم غذاها را با آرامش و به آرامی میل کنید تا مری فرصت داشته باشد غذا را به خوبی به عقب بفرستد.
دکتر جعفری، متخصص گوارش، می گوید: «پس از عمل مری، مهم ترین نکته این است که بیمار آهسته و با حجم کم غذا بخورد.»
نبایدها: چه چیزهایی را بهتر است کنار بگذاریم؟
خیلی ساده، هر چیزی که باعث تحریک مری یا سختی در بلع شود باید در ابتدا حذف شود. ادویه های تند مثل فلفل، غذاهای چرب و سرخ شده، نان های سفت و خشک و حتی غذاهایی با ترکیبات اسیدی مانند گوجه فرنگی و مرکبات تازه می توانند آزاردهنده باشند. من خودم توی اولین هفته بعد از عمل وقتی آبلیمو خوردم، آنقدر احساس سوزش کردم که انگار مری ام تصمیم گرفته بود جشن آتش بازی به راه بیندازد!
همچنین بهتر است از نوشیدنی های گازدار و الکل در این دوره پرهیز شود. این نوع نوشیدنی ها معمولا باعث نفخ، سوزش و برگشت اسید معده می شوند که اصلا حال مری آسیب دیده را خوب نمی کند.
زمان و نحوه وعده های غذایی
یکی از چالش ها بعد از عمل، تنظیم وعده های غذایی است. اگر فکر کرده اید می توانید مثل قبل بخورید، خب... بهتر است کمی واقع بین باشیم! توصیه می شود که حجم هر وعده غذایی کم باشد و تعداد وعده ها بیشتر شود، مثلا ۵ تا ۶ وعده کوچک در روز. این روش باعث می شود مری تان کمتر فشار ببیند و غذا به آرامی وارد معده شود.
شاید بپرسید: «خب، بهترین زمان خوردن غذا کی است؟» خب، من دوست دارم بگویم «هر وقت گرسنه، ولی با حواس جمع!» یعنی اصلا عجله نکنید و به بدن گوش کنید. خوردن آرام و بلافاصله بعد از بلند شدن از خواب یا قبل از خواب سنگین غذا نخورید، چون باعث برگشت محتویات معده به مری می شود.
نکته های طلایی برای بهبود سریع تر
بگذارید چند توصیه کوتاه اما مهم را با شما در میان بگذارم: اول اینکه تا چند هفته بعد از عمل از فعالیت های سنگین خودداری کنید و بیخودی به خودتان استرس ندهید. دوم اینکه میزان مایعات را در طول روز افزایش دهید اما یادتان باشد نباید با غذا ترکیب کنید؛ یعنی نیم ساعت قبل یا بعد از غذا مایعات بنوشید.
سوم اینکه حتما با مشاوره یک متخصص تغذیه و پزشک همراه باشید و همه تغییرات را به آنها گزارش دهید. در این مسیر، داشتن یک دفترچه خوراکی ها می تواند به شما کمک کند بفهمید کدام غذاها برایتان خوب یا بد هستند.
چند سوال متداول درباره تغذیه پس از عمل مری
خب، حالا وقت پاسخ به پرسش هایی است که احتمالا شما هم دارید:
- از چه زمانی می توانم غذاهای جامد بخورم؟ معمولاً پزشکان توصیه می کنند که به آرامی و پس از یک تا دو هفته با غذاهای نیمه جامد شروع کنید، اما این موضوع بسته به وضعیت هر فرد متفاوت است.
- آیا مصرف فیبر ضرر دارد؟ فیبرهای محلول مثل جو دوسر یا موز معمولاً مفیدند، اما باید از فیبرهای سخت و خوراکی های سفت پرهیز شود.
- آیا باید مکمل مصرف کنم؟ در صورت بازسازی تغذیه، ممکن است پزشک مکمل هایی مثل ویتامین های گروه ب، آهن یا پروتئین تجویز کند.
- آب کافی چه مقدار است؟ روزانه حداقل ۸ لیوان آب توصیه می شود، اما بهتر است مایعات را چندین بار در روز و کم کم بنوشید.
- آیا ورزش بعد از عمل توصیه می شود؟ ورزش سبک مثل پیاده روی کمک کننده است اما فعالیت های سنگین را باید برای زمان بهبودی کامل به تعویق انداخت.
جدول خلاصه بایدها و نبایدهای تغذیه بعد از عمل مری
| بایدها | نبایدها |
|---|---|
| مصرف غذاهای نرم، پوره و سوپ | غذاهای تند، چرب و سرخ شده |
| وعده های کوچک و متعدد در طول روز | وعده های حجیم و سنگین |
| مصرف پروتئین کافی مانند مرغ و تخم مرغ | نوشیدنی های گازدار و الکلی |
| نوشیدن مایعات به صورت جدا از وعده غذایی | مصرف غذاهای خشک و سخت مثل نان خشک |
| ارتباط و پیگیری با پزشک و متخصص تغذیه | خوددرمانی و مصرف دارو یا مکمل بدون تجویز |
جمع بندی؛ زندگی بعد از عمل مری هم قابل کنترل است!
خب، اگر تا اینجا با من همراه بودید، حالا می دانید که تغذیه بعد از عمل مری واقعاً یک مسئله حیاتی است که اگر به آن درست توجه کنیم، می توانیم زندگی جدیدی را با کیفیت بهتر تجربه کنیم. شاید اولش کمی سخت باشد، اما به مرور می شود مثل یک رقص آرام با بدن مان رفتار کنیم؛ به مری مان احترام بگذاریم و به آن فرصت بدهیم ترمیم شود.
همان طور که مادر من همیشه می گفت: «صبر و حوصله کلید بهبودی است» و من کاملاً به حرفش ایمان دارم. پس اگر شما هم این تجربه را دارید، نگران نباشید، فقط تغذیه تان را درست مدیریت کنید، از پزشکان و متخصصان مشورت بگیرید، و مطمئن باشید که روزهای خوب در راه است.
برایتان آرزوی سلامتی و شادکامی دارم، و به یاد داشته باشید که تغذیه خوب تنها یک نیاز نیست، بلکه داستان سلامتی و عشق به خودمان است.